دانستنیهای بازار؛ فرابورس
دومین بازار سرمایه ایران با نام فرابورس به انگلیسی Over the Counter Market به اختصار (OTC) در ابتدای آبانماه سال ۱۳۸۷ با مجوز شورای عالی بورس شکل گرفت.
به گزارش
خبرگزاری صدا وسیما ، فرابورس همانند بورس یک بازار است که در آن سهام شرکتها خرید و فروش شده و براساس عرضه و تقاضا قیمت گذاری میشود. با این تفاوت که به دلیل راحتتر بودن فرایند پذیرش و خرید و فروش در آن، شرکتهای کوچک هم میتوانند سهام خود را در بازار سرمایه عرضه کنند.
مهمترین وظیفه فرابورس ایران، ساماندهی و هدایت طیف وسیعی از بنگاههای اقتصادی به منظور تامین مالی از طریق بازار سرمایه است؛ از این رو رویههای پذیرش شرکتها و تنوع شرایط پذیرش به گونهای در فرابورس رقم خورده است که شرکتها با احراز حداقل شرایط و در سریعترین زمان ممکن، امکان ورود به بازار را داشته و بتوانند از تمامی مزایای شرکتهای پذیرفته شده در بازار اوراق بهادار استفاده کنند.
فرابورس به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه کشور، ابزارهای تامین مالی متنوعی را برای بنگاههای اقتصادی فراهم آورده و بر اساس شرایط فعالیت هر بنگاه، گزینههای مناسبی را به منظور بهره مندی حداکثری از مزایای بازار سرمایه پیشنهاد میکند.
سازمان بورس اوراق بهادار به عنوان نهاد ناظر بر فعالیتهای مالی و عملیاتی شرکتهای بورس، فرابورس و بورس کالا نظارت کامل دارد.
ساختار فرابورس
ساختار جدید فرابورس ایران از چهار بازار تشکیل شده است که عبارتند از: بازاراول، بازار دوم، بازار پایه (زرد، نارنجی و قرمز) و بازار سوم.
در بازار اول فرابورس، سهام شرکتها و واحدهای صندوقهای سرمایهگذاری پذیرش میشوند و مورد معامله قرار میگیرند. نوسان قیمت در این بازار ۵ درصد بدون حجم مبنا است. آخرین سرمایه ثبت شده شرکتهای پذیرفته شده در این بازار، حداقل ۱۰ میلیارد ریال بوده و یک سال از زمان بهرهبرداری آنها گذشته و زیان انباشته ندارند.
بازار دوم فرابورس صرفاً شامل سهام شرکتهای سهامی عام است. سهام شرکتهای زیانده، تازهتأسیس و آنهایی که با افزایش سرمایه قصد تبدیل از سهامی خاص به سهامی عام دارند در بازار دوم پذیرفته میشود. آخرین سرمایه ثبت شده شرکتهای بازار دوم، حداقل یک میلیارد ریال است.
بازار پایه یکی از بازارهای فرابورس است که جهت عرضه و نقل و انتقال اوراق بهادار ایجاد شده است. شرکتهای این بازار فرایند پذیرش را طی نمیکنند و به سه دسته تقسیم میشوند:
۱. شرکتهایی که درخواست پذیرش ندارند و به دلیل الزام قانونی باید در بازار پایه درج شوند.
۲. شرکتهایی که در بازار بورس ثبت شدهاند، اما شرایط پذیرش ندارند.
۳. شرکتهایی که به دلیل از دست دادن شرایط بازارهای بورس یا فرابورس، لغو پذیرش میشوند. مقررات ارائه اطلاعات در بازار پایه، به مراتب آسانتر از بازار اول و دوم است و طبعاً ریسک بیشتری نیز در این بازار وجود دارد.
طبق قوانین جدید، شرکتهای این بازار در سه بازار پایه زرد، نارنجی و قرمز دستهبندی شدهاند و دامنه نوسان روزانه آنها، به ترتیب، ۳، ۲ و ۱ درصد است.
بازار سوم یا بازار عرضه محلی شفاف و امن برای انجام معاملات عمده آن دسته از اوراق بهاداری است شرایط یا امکان پذیرش در فرابورس را ندارند.
شرایط خرید و فروش سهام در فرابورس
خرید و فروش سهام در فرابورس هیچ تفاوتی با معامله در بورس اوراق بهادار ندارد و با همان کد بورسی که برای انجام معاملات در بورس دریافت کردهاید، میتوانید معاملات خود را از طریق سامانههای مختلف کارگزاریها انجام دهید.
مزایای سرمایه گذاری در فرابورس
از جاذبههای فرابورس میتوان به وجود بازارهای متنوع آن برای پوشش سلیقههای متفاوت اشاره کرد. بنابراین، سهامداران میتوانند در شرکتهای مختلف سرمایهگذاری کرده و به این ترتیب، ریسک سرمایهگذاری را کاهش دهند.
به طور خلاصه میتوان گفت که سود سهام، افزایش قیمت سهام، تنوع سرمایهگذاری، اطمینان از محل سرمایهگذاری، معافیت مالیاتی، حق خرید سهام جدید و نوسانهای روزانه قیمت سهام از جاذبههای فرابورس است.
شرکتهای پذیرفته شده در فرابورس از پرداخت ۱۰ درصد مالیات معاف هستند که این مزیت مستقیماً متوجه سهامداران نیز میشود. همچنین، صاحبان سهام در شرکتهای فرابورس، نسبت به سهامی که در اختیار دارند، در مجمع عمومی حق رأی خواهند داشت.